Finansal tabloların konsolidasyonunda yapılması gereken başlıca gidermeleri/eliminasyonları nelerdir?
TMS 39 FİNANSAL ARAÇLAR: MUHASEBELEŞTİRME VE ÖLÇME
- Sermaye – bağlı ortaklık eliminasyonları ; Bağlı ortaklığın 500 sermaye hesabı bizim 245 bağlı ortaklık hesabımızla karşılıklı ters çalışarak kapanır.
- Grup İçi İşlemler elimasyonları ; karşılıklı yapılan işlemler kiralamalar, alım satım karları vs elimine edilir. mesela bağlı ortaklığın 120 alıcılar hesabı bizim 320 satıcılar hesabımız bu işlemleri karşılıklı çalıştırarak iptal de edebiliriz ya da oluşan fiktif karları elimine edebiliriz.
- Azınlık paylarının hesaplanması ; bağlı ortaklıkların kar zararından ve sermayesinden azınlıkların ortaklığı oranında pay verilir. aktif ve pasifi toplarken bağlı ortaklıkların tüm kar ve zararını kendi kar ve zararımızla toplarız ancak bağlı ortaklığın kar ve zararının bir kısmı azınlıkların yani bağlı ortaklığın diğer hissedarlarınındır, örnek olarak bağlı ortaklığın %20 si azınlıkların ise dönem kar zararının %20 sini azınlık paylarına vermeliyiz. Buna uygun muhasebe kaydı yapmalıyız.
Daha açıklayıcı olması için;
Tam konsolide yönteminde konsolidasyon ;
- Ana Ortaklık ile bağlı ortaklıkların(veya kontrol gücü olan şirket) ödenmiş sermayesi ve satın alma tarihindeki özsermayeleri dışındaki bilanço kalemleri toplanır.
- Yapılan toplama işleminde, konsolidasyon yöntemine tabi ortaklıkların birbirlerinden olan alacak ve borçları karşılıklı olarak indirilir.
- Ana Ortaklık’ın bağlı ortaklıklardaki payları; Ana Ortaklık’taki Finansal Duran Varlıklar ve bağlı ortaklıklardaki Sermaye hesabından karşılıklı olarak elimine edilir.
- Konsolidasyon kapsamındaki ortaklığın bağlı ortaklık haline geldiği tarih itibariyle ve daha sonraki pay alımlarında bir defaya mahsus olmak üzere, ana ortaklığın bağlı ortaklığın sermayesinde sahip olduğu payların elde etme maliyeti, bu payların bağlı ortaklığın makul değere göre değerlenmiş bilançosundaki özsermayesinde temsil ettiği değerden mahsup edilir. Kayıtlı değer lehine oluşan fark, pozitif şerefiye olarak konsolide bilançonun aktifinde ayrı bir kalemde gösterilir.
- Konsolidasyon kapsamındaki bağlı ortaklıkların ödenmiş/çıkarılmış sermaye dahil bütün özsermaye hesap grubu kalemlerinden, Ana Ortaklık ve bağlı ortaklıklar dışı paylara isabet eden tutarlar indirilir ve konsolide bilançonun özsermaye hesap grubunda ‘Azınlık Payları’ (“Kontrol Gücü Olmayan”/ana ortaklık dışı) hesap grubu adıyla gösterilir.
- Yine bağlı ortaklıkların net dönem karlarından veya zararlarından ana ortaklığın dışıında kalan paylara isabet eden kısımları, konsolide gelir tablosunda ‘Azınlık Payları’ (“Kontrol Gücü Olmayan”/ana ortaklık dışı) kalemi içinde sınıflandırılır.
- Ana Ortaklık ve bağlı ortaklığın birbirleri arasındaki satın alma ve satış işlemleri,giderler ve bu işlemlerden kaynaklanan kar ve zararlar, konsolide gelir tablosunda iptal edilir. 8) Bunun dışında Ana şirket sahip olduğu şirketlerdeki pay oranına göre hem özkaynak yöntemi ve hemde tam konsolide yöntemini bir arada kullanarak mali tablo vermek zorundadırlar.
