Yatırım amaçlı gayrimenkuller ilk muhasebeleştirmede ve sonraki dönemlerde nasıl değerlenmektedir?
TMS 40 YATIRIM AMAÇLI HAYRİMENKULLER
Yatırım amaçlı gayrimenkul, mal veya hizmet üretiminde, tedarikinde veya idari amaçla kullanılmak veya normal iş akışı çerçevesinde satılmak gibi amaçlardan ziyade, kira geliri veya sermaye değer artış kazancı ya da her ikisini birden elde etmek amacıyla, sahibi veya finansal kiralama sözleşmesi çerçevesinde kiracı tarafından elde tutulan gayrimenkullerdir.
Tüm yatırım amaçlı gayrimenkul kalemlerinin başlangıçta maliyet bedeli üzerinden muhasebeleştirilmesini gerektirir. Satın alınan yatırım amaçlı gayrimenkulün maliyeti; satın alma fiyatı ile bu işlemle doğrudan ilişkilendirilebilen avukatlık ve aracılık hizmetlerine ödenen ücretler, gayrimenkul alım vergisi ve diğer işlem maliyetleri gibi harcamalardan oluşur. İşletmenin kendisi tarafından inşa edilen yatırım amaçlı gayrimenkulün maliyetinin belirlenmesinde TMS 40 Yatırım Amaçlı Gayrimenkuller standartının ilgili hükümleri uygulanır
Yatırım amaçlı gayrimenkulün finansal tablolara alınmasından sonra, söz konusu gayrimenkule ilişkin günlük hizmet giderleri ile bakım ve onarım harcamaları gayrimenkulün defter değerine eklenmeksizin doğrudan gider olarak dikkate alınarak gelir tablosunda raporlanır. Yatırım amaçlı gayrimenkulün bazı bölümlerinin yenilenmesi durumunda ise yapılan harcamalar, varlık olarak muhasebeleştirme kriterlerini (gelecekte fayda sağlayacak olması ve maliyetinin güvenilir olarak ölçülmesi) taşıması şartıyla gayrimenkulün defter değerine eklenebilir. Bu durumda yenilenen bölüm ise finansal durum tablosunun dışında bırakılır.
İlk muhasebeleştirme sonrası ölçüm, maliyet ve gerçeğe uygun değer arasında yapılan bir muhasebe politikası seçiminden ziyade koşullar çerçevesinde gerçekleştirilen bir işlem niteliğindedir. Yatırım amaçlı gayrimenkulün gerçeğe uygun değerinin aşırı maliyet ve çabaya katlanmaksızın güvenilir olarak sürekli şekilde belirlenebildiği durumlarda, gerçeğe uygun değer yöntemi kullanılmalıdır. Aksi durumda yatırım amaçlı gayrimenkul, Bölüm 17’de yer alan maliyet-amortisman-değer düşüklüğü yöntemi kullanılarak maddi duran varlık olarak muhasebeleştirilir.