A) Sermayenin Tamamlanması Kapsamında Sermaye Avanslarının TTK Açısından Durumu
15.09.2018 tarih ve 30536 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 6102 Sayılı Türk Ticaret Kanununun 376.maddesinin Uygulanmasına İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Tebliğ bu konuya açıklık getirmiştir. Sorular bu tebliğ ve TTK’nın ilgili maddeleri ışığında cevaplanmıştır.
Soru: Sermayenin tamamlanması ne anlama gelmektedir?
Cevap: Sermayenin tamamlanması, bilânço açıklarının ortakların tamamı veya bazı ortaklar tarafından kapatılmasıdır.
Soru: Bilanço açıkları ne anlama gelmektedir?
Cevap: Bilanço açıkları teknik iflas ve borca batıklık durumlarını anlatmaktadır.
Soru: Teknik iflas ve borca batıklık nedir?
Cevap: Teknik iflas Sermaye ile kanuni yedek akçeler toplamının en az üçte ikisinin zarar sebebiyle karşılıksız kalmasıdır, borca batıklık ise sermaye ile kanuni yedek akçeler toplamının tamamının karşılıksız kalması
Soru: Sermayenin tamamlanması ortaklar arasında nasıl paylaştırılmalıdır?
Cevap: Her ortak, kendi payı oranında sermaye tamamlamaya katılabilir ve verdiğini geri alamaz.
Soru: Sermayenin tamamlanamaması, bazı ortakların kendi istekleriyle tamamlama yapmasına engel oluşturur mu?
Cevap: Sermayenin tamamlanamaması yani bazı ortakların sermaye tamamlama yükümlülüğünü yerine getirememesi durumunda diğer ortaklar sermayeyi tamamlayabilir, Kanuni yedek akçelerin yitirilen kısımlarının tamamlanmasına gerek yoktur.
Soru: Sermaye tamamlama yükümlülüğünü yerine getirmeyen bir ortağın bu yükümlülüğü, başka bir ortak tarafından yerine getirilirse, ortakların sermaye oranı değişir mi?
Cevap: Sermaye tamamlama yükümlülüğü, sermaye konulması veya borç verilmesi niteliğinde olmayıp karşılıksızdır. Sermaye tamamlama sermaye konulması niteliğinde olmadığından ortağın sermaye oranı da yükselmez.
Soru: Sermaye tamamlayan ortak ileride bu ödemeyi geri alabilir mi?
Cevap: Sermayenin tamamlanması karşılığında şirketin ortaklarına herhangi bir geri ödeme yapmasını gerektiren bir yükümlülük ortaya çıkmamaktadır. Sermaye tamamlama yükümlülüğü, sermaye konulması veya borç verilmesi niteliğinde olmayıp karşılıksızdır.
Soru: Sermaye tamamlama ödemesi İleride yapılacak bir sermaye artırımına mahsuben bir avans sayılabilir mi?
Cevap: Sermaye avansları, gelecekte yapılacak sermaye artırımına mahsuben bir avans olarak nitelendirilmez.
Soru: Sermaye tamamlamaya katılan ortağın yaptığı bu ödemeye faiz hesaplanır mı?
Cevap: Sermaye tamamlama yükümlülüğü, sermaye konulması veya borç verilmesi niteliğinde olmayıp karşılıksızdır.
Soru: Sermaye avansları bilançoda hangi kalem altında takip edilmesi gerekir?
Cevap: Sermaye avansları öz kaynaklar içerisinde sermaye tamamlama fonu hesabında toplanır ve takip edilmesi gerekir.
Soru: Teknik iflas ya da borca batıklık durumundaki şirket Tebliğ’in 7’nci maddesinde belirtilen tedbirlerden birine karar vermemesi durumunda sonuçları nelerdir?
Cevap: Tebliğ’in 7’nci maddesinde belirtilen tedbirlerden birine (Sermayenin üçte biri ile yetinilmesine ve sermaye azaltımı yapılmasına Sermayenin tamamlanmasına Sermayenin artırılmasına ) karar vermemesi halinde şirket kendiliğinden sona erer.
B) Sermayenin Tamamlanması Kapsamında Sermaye Avanslarının TMS Açısından Durum
Kamu Gözetimi Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumu’nun 07.12.2018 Tarihli açıklamasında sermaye avanslarının finansal tablolardaki sunumuna ve işletmeye gelir yaratıp yaratmayacağı hususuna değinilmiştir. Sorular bu açıklamalar ve ilgili standartlar ışığında cevaplanmıştır.
Soru: Kavramsal çerçeve nedir?
Cevap: Kavramsal Çerçeve, Türkiye Muhasebe ve Denetim Standartları çerçevesinde finansal raporlamanın hazırlanma ve sunulma esaslarını belirleyen açıklamalardır.
Soru: Kavramsal çerçevede gelir tanımı nedir?
Cevap: 2018 yılında yayımlanan Finansal Raporlamaya İlişkin Kavramsal Çerçeve ’de (Kavramsal Çerçeve) gelir, özkaynak üzerindeki talep hakkı sahiplerinin yaptığı katkılar haricinde, özkaynakta artışlara yol açan varlıklardaki artışlar veya yükümlülüklerdeki azalışlar şeklinde ifade edilmiştir.
Soru: Sermaye tamamlama kapsamında şirkete yapılan ödemeler Kavramsal çerçeve ışığında şirketin geliri olarak nitelendirilebilir mi?
Cevap: Gelir; özkaynak üzerindeki talep hakkı sahiplerinin yaptığı katkılar haricinde, özkaynakta artışlara yol açan varlıklardaki artışlar veya yükümlülüklerdeki azalışlar şeklinde ifade edilmiştir bu yüzden ortaklar tarafından yapılan ödemeler gelir olarak tanımlanamaz.
Soru: Sermaye tamamlamaya katılan ortağın yaptığı bu ödemeye faiz hesaplanır mı?
Cevap: İşletmenin ortakları tarafından yapılan ödemeler şirketin geliri ya da şirketin ortağa borcu şeklinde nitelendirilemeyeceğinden, bu ödemelere faiz hesaplanmaz.
Soru: Sermaye tamamlama avanslarının finansal durum tablosunda hangi kalem altında takip edilmesi gerekir?
Cevap: Sermayenin tamamlanması amacıyla ortaklar tarafından yapılan ödemenin gerek TFRS gerekse BOBİ FRS açısından doğrudan özkaynak kalemi olarak nitelendirilebileceği ve niteliği itibarıyla sermaye kaleminden farklılık gösterdiğinden, finansal durum tablosunda ayrı bir kalem olarak sunulmasında herhangi bir sakınca bulunmadığı değerlendirilmektedir.
